Mijn persoonlijke bedenkingen over yoga uitoefenen in ruglig
Wanneer je op internet gaat surfen, dan lees je overal dat het niet oké is om nog langer op de rug te liggen als je zwanger bent. Ik wil daar toch een belangrijke kanttekening bij maken. Het is namelijk niet zo dat je vanaf de eerste dag van de zwangerschap niet meer op de rug mag liggen. In de eerste weken van de zwangerschap worden baarmoeder en baby namelijk nog beschermd door het beenderige bekken. Pas na het eerste trimester groeit de baarmoeder boven het bekken uit en kan dit mogelijks ongemakken geven. In plaats mama’s bang te maken, vertel ik hen dat ze vanaf +/- 14 weken aandachtig moeten zijn met het uitoefenen van poses in ruglig voor een langere tijd. Na het eerste trimester van de zwangerschap bied ik alternatieve poses aan voor ruglig of de eindontspanning zoals de restorative versie van Supta Baddha Konasana of de gesteunde zijligging.
Waarom opletten in ruglig bij zwangere vrouwen?
De reden waarom we aandachtiger zijn in ruglig bij zwangere vrouwen is omwille van het zogeheten vena cava syndroom, ook wel zwangerschapsgerelateerde hypotensie genoemd. Hierbij kan het gewicht van de baarmoeder en baby de vene verdrukken dat loopt aan de rechterzijde van het lichaam en instaat voor de terugvloei van het hart, waardoor mogelijks de bloedcirculatie voor mama en baby verstoord raakt.
Komt het vena cava syndroom bij elke zwangere vrouw voor?
Nee. Sommige vrouwen kunnen op de rug liggen zonder dat ze hier enige hinder van ondervinden. Heb jij nog nooit last gehad van misselijkheid, duizeligheid of plots overmatig zweten wanneer je op de rug ligt, dan is er wellicht geen sprake van het vena cava syndroom (wat niet wil zeggen dat het niet later in de zwangerschap kan optreden). Het vena cava syndroom is onaangenaam maar helemaal niet zo gevaarlijk voor mama en baby als men beweert. Heb jij wel last van deze symptomen of merk je dat iemand in jouw buurt opvallend reageert op ruglig, dan is linker zijligging in principe de beste houding om terug weer even op adem te komen. Leg zeker niet de benen op een verhoog met de rug plat op de grond (zoals sommige ambulanciers of omstaanders met weinig kennis van het zwangere lichaam wel eens durven doen) want dat vergroot alleen nog maar meer de druk op de holle ader.
Sommige studies vermelden dat ook houdingen zoals Viparita Karani met een bolster of Supported Bridge compleet vermeden dienen te worden in het kader van het vena cava syndroom. Maar uit ervaring weet ik dat het omhoog brengen van de heupen er bij sommige vrouwen juist voor kan zorgen dat ze niet langer het vena cava syndroom ervaren omdat de baarmoeder en de borstkas (het hart) niet langer op éénzelfde lijn liggen. Daarenboven zou het enorm jammer zijn om de vele voordelen die deze milde inversies met zich meebrengen zomaar uit onze prenatale toolkit te verwijderen.
Dat betekent dus ook dat de richtlijnen uitgaande van de American College of Obstetricians and Gynaecologists (ACOG) eerder achterhaald zijn en dus dringend aan een update toe zijn. En hoewel er weinig wetenschappelijke bewijs is over of ruglig daadwerkelijk schadelijk is, zijn ook vroedvrouwen en gynaecologen aan bepaalde richtlijnen verbonden. Protocolair gezien dienen ze deze richtlijnen op te volgen totdat deze aangepast worden en volg ik hen in hun verhaal. Dus tot die tijd mogen mama’s bij mij poses in ruglig uitvoeren, zolang ze geen klachten ervaren, deze comfortabel uitgevoerd kunnen en niet te lang aangehouden worden.
Vertrouw op je buikgevoel
In mijn groepslessen en tijdens mijn eigen yogabeoefening is mijn intuïtie altijd al hetgeen geweest waarop ik vertrouw als het aankomt op beslissingen nemen. Het is niet de bedoeling dat mama’s zich aanpassen aan een yogales maar dat de verschillende yogaposes afgestemd worden op het zwangere lichaam zelf, op hetgeen de mama in wording voelt.
Mijn mening is dat we extra aandachtig moeten zijn bij het doceren van houdingen in ruglig en poses zoals Viparita Karani met een bolster of supported bridge totdat de wetenschap anders aantoont. We kunnen altijd de houdingen aanpassen, zodat het bovenlichaam toch wat meer geïnclineerd en gesteund is in Viparita Karani en we niet langer het risico lopen om de vena cava te verdrukken gezien we niet meer volledig plat liggen. Naar het einde van de zwangerschap (tweede deel van het derde trimester) zal ik deze poses geheel achterwege laten en opteren voor alternatieve houdingen in zijlig.
Als laatste wil ik ook meegeven dat het altijd belangrijk is gevolg te geven aan het medisch advies van de begeleidende arts of gynaecoloog. Indien je niet medisch opgeleid bent, dien je als yogadocent ook te erkennen dat je slechts complementaire zorg biedt. “Know your place” is hier zeker en vast van toepassing.
INTERESSE IN HOE JE ZWANGERE STUDENTEN BETER KAN BEGELEIDEN?
