Prolaps (POP of Pelvic Organg Prolapse), ook bekend als een verzakking, treedt op wanneer een orgaan van het kleine bekken (de blaas, de baarmoeder en/of rectum), uit zijn normale positie zakt en tegen de vaginawand drukt. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals zwakte van de bekkenbodemspieren, een bevalling, hormonale veranderingen tijdens de perimenopauze of repetitief zwaar tillen. De symptomen kunnen variëren van een zwaar gevoel in het bekkengebied tot rugpijn, incontinentie of ongemak tijdens zitten en staan die vaak erger zijn op het einde van de dag en beter in de ochtend na een goede nachtrust. Verscheidene tools kunnen verlichting bieden zoals bekkenbodemtherapie of een pessarium. Maar steeds meer vrouwen ontdekken ook de helende kracht van yoga in de aanpak van prolaps.
Sommige vrouwen ervaren ook buikpijn als gevolg van de verzakking. Soms kan er een uitstulping gevoeld worden in het vaginale gebied en soms kan de uitstulping ook buiten de vaginaopening gevoeld worden. Daardoor kan het lijken alsof “alles er elk moment kan uitvallen”.
Afhankelijk van welk orgaan verzakt is, kan een vrouw last krijgen van incontinentie, constipatie, het onvermogen om stoelgang en windjes onder controle te houden of seksuele problemen.
De helft van de vrouwen krijgt ooit te maken met een verzakking
POP komt vaker voor bij vrouwen dan gedacht en wellicht is het cijfer een zware onderschatting van de werkelijkheid omdat wellicht niet alle vrouwen hun ongemak melden. Ook het voorkomen in de wetenschappelijke literatuur varieert en is afhankelijk van factoren zoals leeftijd, zwangerschaps- en bevallingsgeschiedenis en de doelgroep die bestudeert wordt.
Uit onderzoek blijkt dat tot 50% van alle vrouwen één of andere vorm van prolaps ontwikkelt gedurende haar leven, maar dat niet alle gevallen symptomen geven of een behandeling vereisen. En hoewel minstens de helft van de vrouwen enige mate van verzakking heeft, ervaart slechts 10 à 20% daadwerkelijk symptomen zoals een zwaar gevoel, urineverlies of een uitpuilend gevoel in de vagina. Het voorkomen ervan neemt toe met de leeftijd; vrouwen boven de 80 hebben een significant hoger risico dan vrouwen van boven de 50. Mogelijks treedt discomfort ten gevolg van de verzakking pas op wanneer de vrouw ouder wordt, na de menopauze.
Prolaps is het meest voorkomend bij postmenopauzale vrouwen die op vaginale wijze kinderen kregen. Het gewicht van een baby, de druk wanneer deze in het geboortekanaal daalt en de rek op de bekkenbodemspieren wanneer een kindje geboren wordt, plaatsen de bekkenbodem letterlijk onder druk en maken deze vatbaarder voor verzakkingen. Hoe langer de persfase en hoe groter het gewicht van de baby, hoe groter het risico.
Zwangerschap en een vaginale bevalling zijn de belangrijkste maar zeker niet de enige risicofactoren voor prolaps. Ook bij jonge vrouwen die (nog) geen kinderen kregen kan prolaps voorkomen. Chronisch hoesten, zwaarlijvigheid en veelvuldig zwaar tillen kunnen hiertoe bijdragen.
Het is nooit te laat om te werken aan je herstel
Het herstel van een prolaps is een opportuniteit voor vrouwen om meer in te tunen met hun bekkenbodemgezondheid en zich bewust te worden van de rol van de bekkenbodem in het creëren van core stability en optimale ademhalingspatroon, handhaven van continentie en het belang voor hun seksuele gezondheid. Het is een veelvoorkomend probleem waarvan het merendeel van de vrouwen niet eens weet dat ze ermee te maken hebben omdat ze symptoomvrij zijn.
Een goed onderbouwd oefenprogramma is essentieel in de preventie en aanpak van prolaps. Een snelle interventie in de vroege postpartum periode kan verhinderen dat het probleem verergert. Maar dat wil niet zeggen dat je op latere leeftijd er niets meer aan kan doen. Het is immers nooit te laat om ermee te starten.
Hoe kan yoga helpen?
Naast professionele hulp zoeken kunnen vrouwen met prolaps hun herstel ook ondersteunen door middel van de juiste vorm van yoga.
We zetten in op ontspanning en oefenen heel bewust op het activeren van de bekkenbodemspieren via de mula bandha. Je bekkenbodem aanspannen met een blok tussen je benen in bijvoorbeeld tadasana activeert de adductoren en kan zo het targetten van de bekkenbodem vergemakkelijken. Activatie van de mula bandha kan gecombineerd worden met de Uddiyana bandha of transversus abdominis in bijvoorbeeld setu bandhasana. Zachte inversies zoals viparita karani schakelen de zwaartekracht uit en zijn heel goed voor het repositioneren van de verzakte organen. Daarnaast vermijden we bewust poses waarbij een enorme druk uitgeoefend wordt naar beneden zoals malasana of de diepe yogic squat.
Als jij benieuwd bent of yoga jou ook kan helpen bij je bekkenbodemproblemen of je gewoon op zoek bent naar meer feeling met je lichaam ‘down there’, dan is mijn aankomende cursus misschien iets voor jou. Stay tuned!
